Η ΟΙΚΙΠΑ για τον σχεδιασμό για τα απορρίμματα

Ο σχεδιασμός της Δημοτικής Αρχής για τη διαχείριση των στερεών απορριμμάτων, εμπεριέχει αρκετά θετικά στοιχεία σε ότι αφορά την ανάλυση των δεδομένων και των δράσεων ή την υλοποίηση προγράμματος κομποστοποίησης για τα οργανικά. Από την άλλη όμως οι στοχεύσεις που βάζει είναι μη ρεαλιστικές. Σημαντική είναι και η στροφή για την αναγκαιότητα λειτουργίας μονάδας επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων. Πιο αναλυτικά, με βάση και με τη διαβούλευση που έγινε με τους φορείς την παρελθούσα Παρασκευή, προκύπτουν τα παρακάτω στοιχεία:

1. Ο νέος σχεδιασμός προβλέπει για την επόμενη πενταετία δεκαπλασιασμό του συνολικού ποσοστού ανακύκλωσης και κομποστοποίησης ( από 5% που είναι σήμερα σε 50% το 2020). Θεωρητικά ο στόχος αυτός συμπίπτει με τον Εθνικό σχεδιασμό, στην πραγματικότητα όμως είναι εξωπραγματικός αφού καλούμαστε σε 5 χρόνια να προσεγγίσουμε ποσοστά που έχουν σήμερα ευρωπαϊκές χώρες (Ελβετία, Σουηδία Βέλγιο) με υψηλά πολιτισμικά επίπεδα και παράδοση δεκαετιών στον τομέα αυτό. Ιδιαίτερα για την κομποστοποίηση οφείλουμε να τονίσουμε ότι απαιτείται αυξημένη συνειδητοποίηση των πολιτών που θα πρέπει να κάνουν μεγαλύτερο διαχωρισμό στην πηγή, από ότι σήμερα.


2. Όπως διευκρινίστηκε στη δημόσια διαβούλευση, 30000 τόνοι από τα σύμμεικτα απορρίμματα (1/3 του συνόλου) θα πηγαίνουν σε μονάδα επεξεργασίας όπου θα γίνεται ανάκτηση ανακυκλωμένων υλικών και αερόβια κομποστοποίηση. Θεωρούμε θετικό το γεγονός ότι η Δημοτική Αρχή βλέπει πλέον αναγκαία την λειτουργία τέτοιας μονάδας έστω και μικρής, δικαιώνοντας την θέση που έχει διαχρονικά η ΟΙΚΙΠΑ ότι δεν αρκεί η διαλογή στην πηγή για ουσιαστική μείωση του τελικού υπολείμματος. Παραμένει ζητούμενη βέβαια τόσο η χρηματοδότηση του έργου όσο και η σύντομη κατασκευή του.

3. Οι υπολογισμοί της Δημοτικής Αρχής για τελικό υπόλειμμα της τάξης του 25% που θα πηγαίνει σε ΧΥΤΥ, είναι εκτός πραγματικότητας. Κατά τις δικές μας εκτιμήσεις, με αισιόδοξες προβλέψεις και με μεγάλες καμπάνιες ευαισθητοποίησης, ίσως καταφέρουμε σε 5 χρόνια να φτάσουμε σε ένα συνολικό ποσοστό ανακύκλωσης και κομποστοποίησης 25%. Με βάση το γεγονός ότι στην μονάδα σύμμεικτων θα πηγαίνουν 30000 τόνοι ετησίως (1/3 του συνόλου), υπολογίζουμε να ανακτώνται περίπου 7000 τόνοι σύμφωνα με την εμπειρία της αντίστοιχης μονάδας στα Χανιά (και όχι βέβαια 21000 τόνοι όπως γράφει η μελέτη, νούμερο που δεν στηρίζεται πουθενά). Αν προσθέσουμε και την παραγωγή περίπου 5000 τόνων υλικού τύπου κομπόστ (μπορεί να χρησιμοποιείται για επικάλυψη παλαιών ΧΥΤΑ κλπ), έχουμε μια συνολική εκτροπή μέσω της μονάδας 12000 τόνων ή ποσοστό 13% επί του συνόλου. Συνεπώς στην καλύτερη περίπτωση στο τέλος της πενταετίας και εφόσον λειτουργήσει η μονάδα επεξεργασίας σύμμεικτων, θα έχουμε και πάλι ένα ποσοστό άνω του 60% που θα πηγαίνει σε ΧΥΤΥ.

4. Αποκαλυπτική είναι η διεθνής εμπειρία που καταδεικνύει ότι κράτη, ακόμα και με υψηλά ποσοστά ανάκτησης από ανακύκλωση ή κομποστοποίηση, έχουν υπόλειμμα πάνω από 40% (βλ. πρόσφατη έκθεση της EUROSTAT για τις χώρες της Ευρώπης). Το μεγαλύτερο μέρος αυτού το υπολείμματος το οδηγούν σε μονάδες καύσης.

Συμπερασματικά, εφ όσον δηλώθηκε από τη Δημοτική Αρχή ότι ο ΧΥΤΑ της Ξερόλακας ακόμα και με τον τοίχο αντιστήριξης έχει «ζωή» περίπου 3 χρόνια, πρέπει από τώρα να σχεδιάσουμε την επόμενη μέρα και σε ότι αφορά την γρήγορη κατασκευή της μονάδας ανακύκλωσης-κομποστοποίησης (κατά τη γνώμη μας θα έπρεπε να είναι μεγαλύτερης δυναμικότητας) και στην ενδεχόμενη νέα χωροθέτηση του (σε συνδυασμό με τον ΧΥΤΥ) γιατί η επιλογή του Φλόκα έχει μεγάλη οικονομική επιβάρυνση για τη διάνοιξη δρόμων κλπ.

Η ΟΙΚΙΠΑ προτίθεται να καταθέσει αρμοδίως τις θέσεις και προτάσεις της στα πλαίσια της εξελισσόμενης διαβούλευσης. Σε κάθε περίπτωση θέλουμε να τονίσουμε ότι πέρα από τις ενστάσεις που διατυπώσαμε, θα συμβάλουμε με όλες μας τις δυνάμεις -όπως κάνουμε τόσα χρόνια- στην ευαισθητοποίηση των πολιτών που έχουν κομβικό ρόλο στη διαδικασία αυτή. Είναι απαραίτητο προς τούτο, με την ευθύνη του Δήμου να υπάρξει συντονισμός και συνεργασία όλων συλλογικοτήτων και φορέων αυτής της πόλης.
Η προηγούμενη εμπειρία με τη λειτουργία ομάδας ανακύκλωσης από στελέχη του Δήμου, εκπροσώπους τοπικών φορέων και συλλογικοτήτων της πόλης (όπου συμμετείχε και η ΟΙΚΙΠΑ) ήταν θετική και πρέπει να συνεχιστεί.
Η σημαντική αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης και κομποστοποίησης είναι ένα στοίχημα ζωής που η Πάτρα οφείλει να κερδίσει.